რა უნდა იყოს ქვეყანაში საყოველთაო შენდობაზე, ურთიერთსიყვარულსა და მშვიდობაზე უკეთესი, მაგრამ საჭიროა დაფიქრება, რას ვგულისმობ ამ ლამაზ სიტყვებში და რამდენად არის ეს შესაძლებელი.
სახარება ასეთ შემთხვევას მოგვითხრობს. ერთხელ, როცა მაცხოვარი სტუმრობდა სიმონ ფარისეველს, შემოვიდა ცოდვებში მყოფი მონანული დედაკაცი, საკუთარი ცრემლებით დაალტო მაცხოვრის ფეხები, თმით შეუმშრალა და ცხო ნელსაცხებელი. „მიეტევნენ მაგას ცოდვანი მაგისნი მრავალნი, რამეთუ შეიყუარა ფრიად“, ‒ ბრძანა უფალმა. მისმა ამ სიტყვებმა შეაშფოთა იდუეველები „და იწყეს თანა-მეინაჴეთა მათ სიტყუად გულთა შინა მათთა: ვინ არს ესე, რომელი ცოდვათა მიუტევებს?“ (ლკ.7:37-49)
სხვა მსგავს შემთხვევას აღწერს წმ. მახარებელი მათე. დავრდომილი ადამიანი მოიყვანეს უფალთან. „მიგეტევნენ შენ ცოდვანი შენნი“, ბრძანებს უფალი და აქაც ვხედავთ მწიგნობართა აღშფოთებას. „აჰა ესერა მწიგნობართაგანთა ვიეთმე თქუეს გულთა შინა მათთა, ვითარმედ: ესე გმობს.“ (მთ.9:2-8)
რატომ მიიჩნიეს მწიგნობრებმა მკრეხელობად მაცხოვრის სიტყვები მიტევების თაობაზე? იმიტომ, რომ მაცხოვარში მწიგნობრები ვერ ხედავდნენ ღმერთს და შესაბამისად, არ ცნობდნენ მასში ღმრთის სახელით მიტევების უფლებას. ცოდვის მიტევება შეუძლია მხოლოდ მას, ვის მიმართაც ცოდავს ადამიანი ‒ ღმერთს. მსგავსად იმის, როგორც გიორგი ვერ აპატიებს ლაშას იმას, რაც მან დაუშავა ბექას. ბექამ თავად უნდა აპატიოს ლაშას. პატიებს დაზარალებული და არა მესამე პირი.
ერთი შეხედვით, სხვა მდგომარეობა გვაქვს, როცა საქმე ეხება სასულიერო პირს, რომელსაც მოციქულთა მეშვეობით მიეცა ღმრთის სახელით შენდობის უფლება: „უკუეთუ ვიეთნიმე მიუტევნეთ ცოდვანი, მიეტევნენ მათ; და უკუეთუ ვიეთნიმე შეიპყრნეთ, შეპყრობილ იყვნენ.“ (ინ.20:23) მაგრამ ადამიანის ღმერთთან ურთიერთობას, იქნება ეს უშუალო თუ სამღვდლო პირის მეშვეობით, აქვს წინაპირობად გულნატკენ ან გაბრაზებულ მოყვასთან შერიგება. „უკუეთუ შესწირვიდე შესაწირავსა საკურთხეველსა ზედა და მუნ მოგეჴსენოს შენ, ვითარმედ ძმაჲ შენი გულ-ძჳრ რაჲმე არს შენთჳს, დაუტევე შესაწირავი იგი წინაშე საკურთხეველსა მას და მივედ და დაეგე პირველად ძმასა შენსა და მაშინ მოვედ და შეწირე შესაწირავი შენი.“ (მთ.5:23-24) არ შეუძლია მღვდელს ღმრთის სახელით მიტევება, თუ ადამიანი არ ურიგდება მოყვასს, არ ითხოვს მისგან პატიებას და ამით არღვევს ღმრთის მცნებას. ხოლო, როგორც პიროვნება ვერ მიუტევებს მას მესამე პირის წინაშე ჩადენილ დანაშაულს.
„უკუეთუ შეგცოდოს შენ ძმამან შენმან, შეჰრისხენ მას; და უკუეთუ შეინანოს, მიუტევე მას. დაღათუ შჳდ-გზის დღესა შინა შეგცოდოს და შჳდ-გზის მოაქციოს და გრქუას შენ: შევინანე, მიუტევე მას.“ (ლკ. 17:3-4) ამავეს ამბობს წმ. მათე მახარებელი (მთ. 18:15-18). აქ ვხედავთ მაცხოვრის მოწოდებას გვქონდეს განწყობა მუდმივი მიმტევებლობისა. მაგრამ, დავუკვირდეთ სიტყვებს. „უკუეთუ შეგცოდოს შენ ძმამან შენმან, შეჰრისხენ მას“, ანუ მიახვედრე, აგრძნობინე, ამხილე. ლაპარაკია ძმაზე, სულით ან სისხლით ნათესავ ადამიანზე, რომელიც გივყავრს, უნდა გიყვარდეს. მერე კი, „უკუეთუ შეინანოს, მიუტევე მას“. არ ამბობს უფალი, არ დაელოდო მის რეაქციას და უმალვე გამოხატე მიტევება. გულის სიღრმეში უნდა გვქონდეს მუდმივი მიმტევებლობის განწყობა, გულში არ უნდა რჩებოდეს წყენა, მაგრამ ადამიანთან ურთიერთობაში მნიშვნელოვანია ასევე, მოყვასისათვის კეთილი ბიძგის მიცემა. თუ ცდება ადამიანი, აშავებს, მიუთითე, აგრძნობინე, უბიძგე გამოსწორებისკენ ‒ რა თქმა უნდა, თუ მიმღებია. შეინანა – მიუტევე და ნუ მოიხსნებ მის დანაშაულს. და ასე მუდმივად, თუნდაც ძალიან გიჭირდეს. „შეჰრისხენ“ არ უნდა იქცეს შურისძიებად, არამედ კეთილისაკენ წარმართვაა მოყვასისა. მეორე მხრივ, ნაკლებად შესაძლებელია შემდგომი მშვიდობიანი თანაარსებობა, თუ დამნაშავე არ აცნობიერებს ცოდვას, არ ნანობს. ამიტომ უნდა დავიცვათ გული მოყვასის სიძულვილისაგან, მაგრამ, ამავე დროს, უნდა ვუბიძგოთ მას ცოდვის გაცნობიერებისაკენ.
სახარება ადამიანზეა ორიენტირებული და არა კლასზე, საზოგადოებაზე ან სახელმწიფოზე. სახარების მიზანი ადამიანში სასუფევლის მოქალაქის აღზრდაა და ასეთი ადამიანები უკვე თვითონ ქმნიან სწორ, სიყვარულზე ორიენტირებულ საზოგადოებას.
წმიდა მოციქული პავლე ბრძანებს: „ყოველი სული ჴელმწიფებასა მას უმთავრესისასა დაემორჩილენ, რამეთუ არა არს ჴელმწიფებაჲ, გარნა ღმრთისაგან; და რომელნი-იგი არიან ჴელმწიფებანი, ღმრთისა მიერ განწესებულ არიან. ამიერითგან რომელი ადგებოდის ჴელმწიფებასა, ღმრთისა ბრძანებასა ადგების. ხოლო რომელნი-იგი ადგებოდიან, თავისა თჳსისა საშჯელი მიიღონ. რამეთუ მთავარნი იგი არა არიან საშინელ კეთილის მოქმედთა, არამედ ბოროტის მოქმედთა. გნებავს თუ, რაჲთა არა გეშინოდის ჴელმწიფებისაგან? კეთილსა იქმოდე და მოიღო ქებაჲ მისგან, რამეთუ ღმრთის მსახური არს შენდა კეთილისათჳს. ხოლო უკუეთუ ბოროტსა იქმოდი, გეშინოდენ, რამეთუ არა ცუდად ჴრმალ აბს; რამეთუ ღმრთის მსახურ არს შენდა, რისხვისათჳს შურის მეძიებელ ბოროტის მოქმედთათჳს. (რომ.13:1-4)
ქრისტეანობა არასდროს ურევდა ერთმანეთში პირადი ურთიერთობის კანონებს, რომელიც ადამიანის სულის სრულყოფისათვის არის საჭიო და სახელმწიფო კანონებს, რომლის მიზანი ქვეყანაში მეტ-ნაკლები მშვიდობიანი თანაარსებობის უზრუნველყოფაა. ვერ შედგება მშვიდობა ქვეყანაში სასჯელის შიშის გარეშე, ‒ დაცემული ბუნების მქონე ადამიანთა საზოგადოების თვისებაა ეს და ეკლესიაც ყოველთვის მოუწოდებდა სახელმწიფო კანონისადმი მორჩილებას, თუ ის არ იყო საზიანო სულისათვის.
საყოველთაო შერიგების საწინდარი ვერ იქნება ცალმხრივი ფსევდოპატიება, არამედ ერთ აზრამდე, ერთიან ღირებულებებამდე, ერთი მიზნის დასახვამდე მისვლა. სასულიერო პირები იმისთვის არ დავუდგენივართ ღმერთს, რომ პოლიტიკურ ძალებს ვამაგრებდეთ ან საკუთარი მიმტევებლობით ნარცისულ ტკბობაში ვნეტარებდეთ. ყოველ ნაბიჯს ადამიანთა სულებში მშვიდობის განმტკიცება, საზოგადო ცხოვრების გაჯანსაღება უნდა მოყვებოდეს და საამისოდ არა მხოლოდ შენდობა, არამედ მხილებაც არის ზოგჯერ საჭირო.
დიდი მარხვის დასაწყისში ჩამოყალიბებული ტრადიციის შესაბამისად ვითხოვთ ერთმანეთისაგან შენდობას. ითხოვენ შენდობას სასულიერო პირებიც და სხვებსაც შეუნდობენ. მაგრამ ეს არის პირადული დანაშაულების პატიება და არა ღმრთის სახელით ცოდვათა მიტევება, რაც მხოლოდ სინანულის საიდუმლოში ხორციელდება. არ შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ყველა გარემოებაში, ყოველთვის ყველაფერს რასაც ვაკეთებთ სამღვდელო პირები, ღმრთის სახელით კეთდება. შეიძლება შეუნდო პირადად, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ღმერთიც პატიებს.
წმიდა მოციქული პავლე ტიმოთესადმი ეპისტოლეში ბრძანებს: „ალექსანდრე მჭედელმან მრავალი ბოროტი შემაჩუენა მე. მიაგოს მას უფალმან საქმეთა მისთაებრ.“ (2ტიმ.4:14) საოცარია, მაგრამ არ ამბობს, მიპატიებია, არამედ „მიაგოს მას უფალმან“, ‒ მან იცის, რატომ ამბობს ასე. ნუ ვეცდებით პავლეზე მაღლა მდგომებად მივიჩნიოთ თავი და მის ნაცვლად ალექსანდრეს მიტევებაზე ვილაპარაკოთ. ჯერ პავლეს ვკითხოთ.
